Chiều Sài Gòn cuối thu, Đình Sơn Trà – ngôi đình hơn một thế kỷ tuổi nằm nép mình trong lòng phường Tân Định – trở thành không gian cho một cuộc hẹn đặc biệt. Không phải lễ hội đình làng quen thuộc, mà là cuộc trở về với tuổi thơ, với những chiếc lồng đèn giấy kiếng lung linh, một ký ức đã từng rực sáng trên tay bao thế hệ trẻ em Việt.
Triển lãm mang tên “Ngựa trời gắp lửa” chọn hình tượng bọ ngựa làm linh hồn dẫn dắt. Loài côn trùng nhỏ bé, từng gần gũi với tuổi thơ nông thôn, giờ đây bị bỏ quên trong guồng quay đô thị hóa. Cũng như lồng đèn truyền thống – một biểu tượng của Tết Trung Thu, đang dần lùi vào miền ký ức. Ý tưởng ấy biến triển lãm thành một lời nhắc nhở: nếu không được gìn giữ, những giá trị xưa sẽ biến mất.
Bước vào sân đình, khách tham quan được chào đón bởi hơn 50 chiếc lồng đèn đủ sắc màu. Từ những mẫu cổ xưa được phục dựng cẩn trọng, đến các tác phẩm khổng lồ khiến người xem phải ngẩng đầu trầm trồ. Nổi bật nhất là lồng đèn Đại Long dài 20 mét, khung trúc uốn cong mềm mại, vảy rồng dát màu ánh sáng lung linh. Mất gần 1 tháng rưỡi và hơn 80 triệu đồng để hoàn thiện, “con rồng giấy kiếng” ấy không chỉ là một tác phẩm thủ công, mà còn là bản trường ca của sự kiên nhẫn và tay nghề.
Mỗi lượt tham quan chỉ giới hạn 12 đến 15 người. Sự nhỏ gọn ấy khiến trải nghiệm trở nên thân mật hơn: khách được chạm mắt thật gần vào từng chi tiết, được trò chuyện với những người phục dựng, đặt ra những câu hỏi không chỉ về kỹ thuật mà còn về câu chuyện văn hóa đằng sau mỗi chiếc đèn. Một giảng viên đại học chọn cách ghi lại hình ảnh từng họa tiết để đưa vào bài giảng, trong khi một sinh viên mỹ thuật tìm thấy cảm hứng cho đồ án cuối khóa từ dáng uốn lượn của rồng Đại Long. Văn hóa, ở đây, không nằm yên trong sách vở mà bước ra đời sống, trở thành chất liệu sáng tạo cho hôm nay.
Giữa ánh sáng rực rỡ của những chiếc đèn xưa, người ta nhận ra một thực tế: nghề làm lồng đèn giấy kiếng đang hồi sinh. Các đơn hàng có thể lên đến hàng trăm triệu, nhưng nguồn nhân lực khan hiếm, nghệ nhân ít ỏi, khiến việc duy trì nghề trở nên mong manh. Chính vì thế, triển lãm không chỉ là nơi thưởng lãm, mà còn là tiếng chuông kêu gọi cộng đồng cùng thắp lại ánh sáng cho một nghề thủ công truyền thống.
Từ 14 giờ đến 20 giờ 30 mỗi ngày, cho đến hết 12 tháng 10, Đình Sơn Trà sẽ tiếp tục mở cửa đón khách. Trong nhịp sống hối hả của thành phố, nơi đây giống như một khoảng lặng, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa qua ánh sáng lung linh của những chiếc lồng đèn. Và khi bước ra khỏi đình, mang theo dư âm ánh sáng ấy, người ta bỗng thấy Trung Thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là Tết của ký ức, của sự đoàn viên giữa người với văn hóa, giữa hôm qua và hôm nay.
Bài viết tham khảo hình ảnh và thông tin từ bài viết của Báo Người Lao Động / tác giả Huế Xuân
