#SốngXanh là series chia sẻ về lối sống bền vững và các hoạt động bảo vệ môi trường – từ những thói quen nhỏ đến hành động lớn vì một Trái Đất xanh hơn.
Trong thời đại mà cụm từ “phát triển bền vững” xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ bao bì cà phê đến các chiến dịch truyền thông toàn cầu, bộ phim tài liệu “Thuộc địa tái chế” (Recycling Colony) của đạo diễn người Hàn Quốc Kalam Kim xuất hiện như một tấm gương soi thẳng vào nghịch lý của thế giới hiện đại. Phim không chỉ nói về môi trường, mà về quyền được sống công bằng trong một hành tinh đang cố gắng tự cứu lấy mình.
Lấy bối cảnh tại Indonesia, “Thuộc địa tái chế” theo chân cô bé Nina – đứa trẻ sinh ra giữa những ngọn núi rác khổng lồ, nơi nhựa thải từ các quốc gia phát triển được chuyển đến như một “nguồn tài nguyên tái chế”. Với ống kính kiên nhẫn và giàu tính quan sát, Kalam Kim để người xem chậm rãi chứng kiến một thế giới mà rác không chỉ là vật chất, mà là dấu vết của quyền lực. Những túi nylon và chai nhựa từng được người tiêu dùng phương Bắc “tái chế thành công” giờ phủ kín đồng ruộng và sông ngòi phương Nam, tạo nên một vòng luẩn quẩn nơi ô nhiễm được xuất khẩu đi cùng với niềm tự hào xanh của thế giới giàu.
Phim không lên án bằng lời, mà để hình ảnh tự kể chuyện. Một người phụ nữ ngồi phân loại rác giữa cái nắng 40 độ. Những đứa trẻ cười vang bên dòng nước đen ngòm. Một container mới cập bến, đổ xuống hàng tấn nhựa “đã qua xử lý”. Tất cả đều bình thường đến mức ám ảnh, bởi chúng diễn ra hàng ngày, được chấp nhận như một phần tự nhiên của hệ thống.
Kalam Kim còn mở rộng câu chuyện ra khỏi bãi rác để nói về những sáng kiến “xanh” mang tầm toàn cầu. Khi các tập đoàn lớn ở phương Tây mua tín chỉ carbon để đạt danh hiệu trung hòa phát thải, người dân bản địa ở Đông Nam Á bị buộc rời khỏi đất đai – những khu rừng họ đã chăm sóc hàng thế kỷ – để nhường chỗ cho các dự án bảo tồn được tài trợ. Cái gọi là “bảo vệ Trái Đất” đôi khi lại bắt đầu bằng việc tước đi mái nhà của chính những người gần gũi nhất với thiên nhiên.
“Thuộc địa tái chế” không hô hào, không giảng giải. Nó khiến người xem phải tự hỏi mình: liệu sự bền vững mà ta đang hướng đến có thật sự công bằng, hay chỉ là một hình thức mới của sự bóc lột? Nếu Trái Đất được cứu bằng cách đẩy gánh nặng sang một nửa thế giới khác, thì liệu đó có còn là sự cứu rỗi?
Bộ phim “Thuộc địa tái chế” không chỉ là một bộ phim tài liệu, mà là cơ hội để nhìn lại cách ta đang sống xanh. Sống xanh không chỉ là tái chế một chiếc chai hay chọn sản phẩm có nhãn “eco-friendly”. Đó là hành trình nhận thức – nơi mỗi lựa chọn nhỏ đều mang theo ý nghĩa chia sẻ công bằng với con người và môi trường ở nơi khác.
Có lẽ, điều cần tái chế nhiều nhất lúc này không phải là nhựa, mà là cách chúng ta hiểu về trách nhiệm.
