Sau bảy năm im lặng kể từ tập thơ cuối cùng “Có người sực tỉnh cơn mơ” (2018), nhà thơ Nguyễn Thiên Ngân đã trở lại với tác phẩm mới “Người là một bóng chim khuê tú”, một ấn phẩm đánh dấu sự tái hợp đầy mong chờ với độc giả yêu thơ.
Ra mắt vào ngày 8/3/2025 bởi Nhà xuất bản Văn học và Phục Hưng Books, tập thơ không chỉ là sự tiếp nối hành trình sáng tác của một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ nhà thơ 8X, mà còn là minh chứng cho sự trưởng thành, sâu sắc trong tâm hồn và ngòi bút của cô.
Với 108 trang sách, bao gồm 56 bài thơ không tựa cùng những bức minh họa do chính tác giả thực hiện, “Người là một bóng chim khuê tú” mang đến một trải nghiệm thẩm mỹ toàn diện, nơi thơ ca, hội họa và thiết kế hòa quyện, tạo nên một không gian cảm xúc đặc biệt.
Hành trình sáng tác của Nguyễn Thiên Ngân
Nguyễn Thiên Ngân, sinh năm 1988 tại Buôn Ma Thuột, là nhà thơ tiêu biểu của thế hệ 8X với giọng thơ nhẹ nhàng, sâu sắc. Bắt đầu bằng văn xuôi với các tập truyện ngắn như “Những phố dài ướt mưa” (2005), “Hai chiếc xe khóa chặt vào nhau” (2006), “Cặp vòng mây” (2007) và “Ngôi nhà mặt trời” (2008), cô chuyển sang thơ ca và ghi dấu ấn qua “Mình phải sống như mùa hè năm ấy” (2012), “Lạ lùng sao, đớn đau này” (2013), “Ôm mỏ neo nằm mộng những chân trời” (2015) và “Có người sực tỉnh cơn mơ” (2018). Các tác phẩm của cô được yêu thích, nhiều lần tái bản.
Với “Người là một bóng chim khuê tú” lần này, Nguyễn Thiên Ngân không chỉ giữ được sức hút từ những ngày đầu mà còn cho thấy sự “lột xác” rõ rệt trong tư duy nghệ thuật. Tập thơ là kết tinh của bảy năm lặng lẽ trải nghiệm, đi đó đây và lắng nghe chính mình, để rồi mang đến một tác phẩm vừa quen vừa lạ, vừa dịu dàng vừa ám ảnh.
Một hành trình tỉ mỉ và tâm huyết
“Người là một bóng chim khuê tú” không chỉ là tập thơ thông thường mà còn là một tác phẩm nghệ thuật được đầu tư kỹ lưỡng từ nội dung đến hình thức. Sách được hoàn thiện theo phong cách đóng gáy thủ công, để lộ những đường chỉ khâu mộc mạc nhưng tinh tế, in trên giấy mỹ thuật cao cấp Magic Comma của Hàn Quốc, mang lại cảm giác nguyên sơ như chạm vào thớ giấy từ bột gỗ.
Phần bìa được gia công tỉ mỉ, bồi giấy cứng và ép kim, toát lên vẻ trang nhã và sang trọng, giống như một món đồ sưu tập hơn là một cuốn sách thông thường. Nguyễn Thiên Ngân chia sẻ rằng quá trình thực hiện tập thơ này là một hành trình đầy tâm huyết, nơi cô không chỉ viết mà còn vẽ, kết nối ngôn từ và hình ảnh để truyền tải cảm xúc một cách trọn vẹn.
“Khi những dâu bể tháng năm chỉ còn đọng lại ở thể tối giản nhất – vài dòng thơ và đôi nét vẽ, thì chỉ những người đồng điệu với nhau vô cùng mới có chung suy nghĩ từng quyết định chọn gì, bỏ gì,” cô tâm sự. Điểm nhấn thú vị là trong quá trình thực hiện dự án, cô đã khám phá niềm đam mê hội họa và “len lén trà trộn” một bức tranh tự tay vẽ vào sách, như một món quà bất ngờ dành tặng độc giả.
Hình ảnh “chim khuê tú” và thông điệp tự do đầy ám ảnh
Tựa đề “Người là một bóng chim khuê tú” gợi lên hình ảnh một cánh chim thanh cao, nhẹ nhàng nhưng đơn độc, chất chứa nỗi niềm hoài nhớ quá khứ và khát vọng tự do mãnh liệt. Ý tưởng này bắt nguồn từ cảm hứng sâu sắc của Nguyễn Thiên Ngân khi xem một bộ phim tài liệu về loài sếu khuê tú (Demoiselle Crane) trên dãy Himalayas.
Cô kể lại: “Tên của nó do hoàng hậu Marie Antoinette đặt, vì dáng vẻ giống một quý cô thanh nhã. Nhưng hành trình di trú của loài này thật vĩ đại. Mỗi năm, chúng vượt Himalayas về Ấn Độ trú đông, bay cao gần 7.900m, và rất nhiều con bỏ mạng vì kiệt sức hay bị đại bàng săn đuổi.” Từ đó, hình ảnh “chim khuê tú” trong thơ cô không chỉ là biểu tượng của vẻ đẹp mong manh, mà còn là hiện thân của sự kiên cường và những dằn vặt nội tâm.
Câu thơ được trích dẫn từ bài đăng của cô vào năm 2019 đã trở thành linh hồn của tập sách:
“Người là một bóng chim khuê tú
Rũ cả miền trời sau cánh bay”
Hai dòng thơ này không chỉ gợi lên vẻ đẹp của sự tự do mà còn ẩn chứa nỗi buồn man mác, như một lời thì thầm về những mất mát và hy sinh trên hành trình sống.
Giọng thơ tự sự và những khoảng lặng trưởng thành
Nguyễn Thiên Ngân từ lâu đã được yêu mến với giọng thơ tự sự mềm mại, gần gũi như lời tâm tình, kết hợp với sự tinh tế trong cách chọn hình ảnh và ngôn từ. Trong “Người là một bóng chim khuê tú”, người đọc vẫn tìm thấy một Nguyễn Thiên Ngân quen thuộc – không cố gắng chinh phục những mục tiêu nghệ thuật cao siêu, mà đơn giản là giãi bày tiếng lòng, nơi ai cũng có thể bắt gặp một phần của chính mình.
Tuy nhiên, so với những tập thơ trước như “Mình phải sống như mùa hè năm ấy” (2012) hay “Lạ lùng sao, đớn đau này” (2013), tập thơ này mang một màu sắc khác biệt: trầm lắng hơn, chín chắn hơn, với nhiều khoảng lặng để người đọc dừng lại và chiêm nghiệm.
Thơ của Nguyễn Thiên Ngân trong tác phẩm này là sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, giữa ký ức và hiện tại, giữa những điều giữ lại và buông bỏ. Ngôn từ không phô trương, không nặng nề ẩn dụ, mà nhẹ nhàng như làn gió, len lỏi vào tâm hồn người đọc. Một trích đoạn khác cho thấy sự tinh tế trong cách cô khắc họa nỗi cô đơn và sự kiên trì:
“Ta như cây bách buồn sau núi
Một mình ngấm gió, một mình say
Người là một bóng chim khuê tú
Rũ cả miền trời sau cánh bay”.
Những dòng thơ này gợi lên hình ảnh một con người nhỏ bé giữa thiên nhiên rộng lớn, vừa cô đơn vừa kiên định, phản ánh đúng tinh thần của “chim khuê tú” – đẹp đẽ nhưng lẻ loi, yếu đuối nhưng bất khuất.
Sự hòa quyện giữa thơ và hội họa
Một điểm sáng của “Người là một bóng chim khuê tú” chính là những bức minh họa đen trắng do chính Nguyễn Thiên Ngân thực hiện. Các nét vẽ giản đơn nhưng đầy cảm xúc, được phóng tác từ ảnh chụp, không chỉ bổ trợ cho thơ mà còn mở rộng không gian tưởng tượng của người đọc.
Những bức tranh này như một cầu nối, giúp độc giả chạm sâu hơn vào thế giới nội tâm của tác giả. Sự kết hợp giữa thơ và hình ảnh tạo nên một trải nghiệm đa chiều, nơi người đọc không chỉ cảm nhận qua ngôn từ mà còn qua những đường nét tinh tế, góp phần làm nổi bật chất duy mỹ trong phong cách sáng tác của cô.
Một món quà cho tâm hồn
“Người là một bóng chim khuê tú” không chỉ là sự trở lại của Nguyễn Thiên Ngân mà còn là món quà dành cho những tâm hồn đồng điệu. Đây là tập thơ dành cho những ai yêu cái đẹp giản đơn, những ai từng khắc khoải với ký ức và khát khao tự do. Dù bạn là độc giả lâu năm của cô hay chỉ mới bắt đầu khám phá, cuốn sách này chắc chắn sẽ để lại dư âm sâu lắng.
Với sự chăm chút từ nội dung đến hình thức, Nguyễn Thiên Ngân đã tạo nên một tác phẩm không chỉ để đọc, mà còn để cảm, để giữ gìn như một kỷ vật tinh thần. Hy vọng rằng, như những tập thơ trước, “Người là một bóng chim khuê tú” sẽ tiếp tục chinh phục trái tim người đọc và khẳng định vị thế của Nguyễn Thiên Ngân trong làng thơ Việt Nam đương đại.
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
