Thế hệ Z tiếp tục tạo ra những thay đổi lớn trong các lĩnh vực văn hóa, xã hội và kinh tế. Họ lớn lên trong một thời kỳ đánh dấu bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, những thay đổi xã hội đáng kể và kết nối toàn cầu ngày càng gia tăng. Cho dù họ đang làm thay đổi các quy tắc của chốn công sở hay tác động đến cách chúng ta mua sắm và tiêu dùng, Gen Z chắc chắn là một thế hệ đáng lưu tâm. Hãy cùng tìm hiểu 12 đặc điểm chính định nghĩa họ vào năm 2025, dựa trên dữ liệu và hiểu biết mới nhất.
Thế hệ Z là ai?
Thế hệ Z là thế hệ tiếp theo sau thế hệ Millennials và trước thế hệ Alpha. Được sinh ra giữa cuối những năm 90 và đầu những năm 2010, Gen Z đã trải qua những năm hình thành của mình trong một thế giới ưu tiên kỹ thuật số, nơi điện thoại thông minh, mạng xã hội và giao tiếp tức thời chỉ là một phần của cuộc sống hàng ngày. Đến năm 2025, một số người trong số họ đang bước vào độ tuổi thanh thiếu niên, nhưng cũng có nhiều Gen Z đã và đang bước vào độ tuổi cuối đôi mươi, khiến họ chiếm phần đông lực lượng lao động, thị trường và các phong trào xã hội.
Các đặc điểm xác định của Gen Z
- Họ đang đạt được nhiều cột mốc quan trọng trong cuộc sống
- Thực tế và có tư duy thực dụng trong công việc
- Dễ bị lo âu và quan tâm đến sức khỏe tinh thần
- Chú trọng tiết kiệm và đầu tư thông minh
- Đam mê du lịch và khám phá
- Quan tâm đến dinh dưỡng nhưng không chạy theo xu hướng ăn kiêng nhất thời
- Thái độ với môi trường không mạnh mẽ như nhiều người nghĩ
- Có cách nhìn khác về đa dạng, công bằng và hòa nhập
- Truyền thông xã hội vẫn rất quan trọng
- Yêu thích sự gần gũi mà podcast mang lại
- Game không chỉ là trò tiêu khiển
- Đặt nhiều kỳ vọng vào AI
1. Gen Z đang đạt được những cột mốc quan trọng trong cuộc đời
Khi thế hệ Z bước vào tuổi trưởng thành, cuộc sống của họ đang thay đổi nhanh chóng. Kể từ năm ngoái, đã có sự gia tăng 45% số người kết hôn ở Gen Z, và tăng 23% ở những người có con. Ngoài ra, 19% Gen Z hiện là người ra quyết định tại nơi làm việc, tăng từ 15% vào năm ngoái. Những thay đổi cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của họ trong cả cuộc sống cá nhân và sự nghiệp, thách thức quan điểm cũ rằng họ mãi mãi trẻ.
2. Thực tế và có tư duy thực dụng trong công việc
Các tiêu đề về “Quiet quitting” (âm thầm nghỉ việc) đã vẽ nên một bức tranh rộng về Gen Z, khiến nhiều người tin rằng họ lười biếng và không muốn làm việc. Nhưng dữ liệu không cho thấy điều đó. Gen Z coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đồng thời tìm kiếm những công việc phù hợp với giá trị và mục tiêu cá nhân.
39% chuyên gia Gen Z cho biết họ có thể tìm kiếm một công việc mới trong vòng sáu tháng tới — so với 28% ở các thế hệ lớn tuổi hơn — nhưng điều này không phải do thiếu cam kết. Đó là vì họ muốn những cơ hội mang lại sự phát triển và hài lòng. Làm việc tự do và các công việc phụ rất phổ biến trong Gen Z vì họ khao khát sự linh hoạt và độc lập. Những nhà tuyển dụng đầu tư vào sự phát triển của họ và hỗ trợ các dự án phụ sẽ có nhiều khả năng giành được lòng trung thành của họ.
3. Dễ bị lo âu và quan tâm đến sức khỏe tinh thần
Sức khỏe tinh thần vẫn là một vấn đề lớn đối với Gen Z. Họ là thế hệ có khả năng cao nhất cho biết họ dễ bị lo lắng với 28% và cho rằng mạng xã hội khiến họ căng thẳng (với 18% nói điều này). Kể từ năm 2020, số lượng Gen Z báo cáo về các vấn đề sức khỏe tinh thần đã tăng 25%.
Những vấn đề này cho thấy sự cần thiết của môi trường làm việc hỗ trợ và các thương hiệu ưu tiên sức khỏe tinh thần. Đáng chú ý, các chuyên gia Gen Z nhận được hỗ trợ sức khỏe tinh thần tại nơi làm việc có khả năng hài lòng với công việc cao hơn 19%, cho thấy rằng những nỗ lực có mục tiêu thực sự có thể tạo ra sự khác biệt.
4. Gen Z chú trọng tiết kiệm và đầu tư thông minh
Hãy quên đi định kiến về sự bất cẩn tài chính – Gen Z khá thông minh trong việc quản lý tiền bạc. Với 59% Gen Z đặt mục tiêu năm mới 2025 là tiết kiệm nhiều tiền hơn, vượt trội hơn so với các thế hệ khác.
Họ cũng đi đầu trong lĩnh vực đầu tư, với mức tăng 46% thanh niên từ 18-27 tuổi ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh nắm giữ cổ phiếu và cổ phần kể từ năm 2017. Trong cùng thời kỳ, số người không có tiết kiệm hoặc đầu tư đã giảm 29%. Những xu hướng này cho thấy một thế hệ đang suy nghĩ thận trọng về tương lai tài chính của họ, cân bằng giữa sự thận trọng và tham vọng.
5. Gen Z đam mê du lịch và khám phá
Đối với Gen Z, du lịch không chỉ còn là sự xa xỉ mà là một nhu cầu thiết yếu. Cuối năm 2024, 34% Gen Z đặt mục tiêu đi du lịch nhiều hơn trong năm mới. Lượng đặt vé du lịch quốc tế đã phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, tăng 17% từ quý 3/2020 đến quý 3/2024. Gen Z coi trọng trải nghiệm, ưu tiên các điểm đến có phong cảnh đẹp, phiêu lưu ngoài trời và hoạt động văn hóa độc đáo.
6. Dinh dưỡng được ưa chuộng, nhưng chế độ ăn kiêng theo trào lưu thì không
Thời trang Y2K có thể đã trở lại – mặc dù chúng ta vẫn muốn giữ những chiếc quần jeans cạp trễ ở lại với những năm 2000 – nhưng văn hóa ăn kiêng của những năm 2000 chắc chắn không quay trở lại với thế hệ Z. Cách tiếp cận của họ đối với thực phẩm đang chuyển hướng sang sức khỏe và tính thực tiễn.
Tại châu Âu, việc cải thiện thể lực đã vượt qua giảm cân như động lực chính cho các lựa chọn chế độ ăn uống giữa quý 3 năm 2022 và quý 3 năm 2024.
Trong khi đó, tại Mỹ, số lượng Gen Z xác nhận là người ăn thịt mà không có kế hoạch đã thay đổi tăng 18% kể từ năm 2020. Protein cao hiện là chất lượng hàng đầu mà thế hệ Z ở Mỹ muốn từ thực phẩm của họ, đã vượt qua các sản phẩm tự nhiên và hữu cơ kể từ năm 2020. Điều này cho thấy một cách tiếp cận cân bằng và thực tế đối với dinh dưỡng, tập trung vào lợi ích sức khỏe bền vững hơn là những xu hướng ngắn hạn.
7. Thái độ của họ về môi trường không mạnh mẽ như bạn nghĩ
Mặc dù thường được gán cho nhãn hiệu ý thức về môi trường, nhưng thái độ về môi trường của họ lại phức tạp hơn nhiều. Trong khi mọi thế hệ từ Gen Z đến thế hệ Baby Boomers đều có khả năng nói rằng việc quan tâm đến môi trường là quan trọng. Nhưng họ ít có xu hướng tái chế và thường đổ trách nhiệm lên các thương hiệu và chính phủ, thay vì tự mình hành động bền vững. Điều này phản ánh niềm tin vào các giải pháp hệ thống thay vì hành động cá nhân.
8. Có cách nhìn khác về đa dạng, công bằng và hòa nhập
Đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) là những yếu tố quan trọng đối với Gen Z, nhưng cách họ hiểu về những khái niệm này có sự khác biệt.
Tại Mỹ, 30% Gen Z cho biết DEI là quan trọng, cao hơn 7% so với mức trung bình.
Họ liên kết DEI với các sáng kiến tại nơi làm việc, đồng thời nhấn mạnh sự đại diện cho sức khỏe tâm thần, sự đa dạng ngôn ngữ và khuyết tật là quan trọng. Nhiều Gen Z cũng tin rằng những người không theo nhị nguyên giới tính (non-binary) và linh hoạt giới tính (gender-fluid) cần được đại diện tốt hơn so với các thế hệ khác. Các thương hiệu phù hợp với những kỳ vọng tinh tế này có thể xây dựng kết nối mạnh mẽ hơn với thế hệ có ý thức xã hội cao này.
9. Giao tiếp vẫn là trọng tâm của mạng xã hội
Mạng xã hội vẫn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của Gen Z, không chỉ để tiêu thụ nội dung mà còn để kết nối. Từ 2020-2024, số lượng người dùng TikTok trong thế hệ này sử dụng nền tảng để nhắn tin với bạn bè và gia đình tăng 82%.
Tương tự, Instagram cũng ghi nhận sự gia tăng 28% số người dùng trong việc nhắn tin và sử dụng Reels. Các nền tảng đang phát triển tính năng nhắn tin và thêm các tính năng mới như chat nhóm và sticker tương tác, giúp các thương hiệu tạo nội dung chia sẻ được và kết nối với Gen Z.
10. Yêu thích sự gần gũi mà podcast mang lại
Podcast đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của Gen Z, giúp họ tương tác sâu sắc với nội dung. Khoảng một phần tư Gen Z thích nghe podcast hơn các định dạng âm thanh khác, thường lựa chọn các chương trình do bạn bè hoặc người nổi tiếng sản xuất.
Xu hướng này phản ánh mong muốn của họ về trải nghiệm lấy cộng đồng làm trung tâm. Sự xuất hiện của podcast video càng làm tăng tính tương tác, thu hút thế hệ này, vốn rất coi trọng nội dung hình ảnh. Khi podcast ngày càng phổ biến, chúng sẽ chiếm nhiều thời gian giải trí của Gen Z hơn nữa.
11. Chơi game không chỉ là một trò tiêu khiển
Đối với Gen Z, trò chơi không chỉ đơn thuần là giải trí mà còn là một hoạt động xã hội và giáo dục. Họ có khả năng chơi để giao lưu xã hội cao hơn 33% so với game thủ trung bình và 27% hơn về phát triển kỹ năng. Những hợp tác sáng tạo, như mối quan hệ giữa Minecraft và UN-Habitat, chứng minh rằng trò chơi có thể tạo ra ảnh hưởng thực tế. Các thương hiệu phát triển trải nghiệm trò chơi tương tác có thể thu hút và lợi dụng nhóm đối tượng nhiệt huyết này.
12. Gen Z có nhiều hy vọng vào AI
Thế hệ Z đang dẫn đầu trong việc áp dụng công cụ AI, với 37% trong số họ đã sử dụng ChatGPT trong tháng qua. Các tính năng AI trực quan như Genmoji và Image Playground phù hợp với sở thích của họ về tương tác kỹ thuật số cá nhân hóa.
Họ coi AI là công cụ giải quyết vấn đề, nghiên cứu và kích thích sáng tạo, đồng thời giúp giải phóng thời gian cho tư duy phản biện. Tuy nhiên, họ yêu cầu sự minh bạch từ các công ty kết hợp AI, nhấn mạnh tầm quan trọng của giao tiếp rõ ràng về lợi thế của nó.
Tóm lại, Gen Z vào năm 2025 là thế hệ đầy mâu thuẫn. Họ đầy tham vọng nhưng lo âu, vừa thực dụng nhưng lý tưởng. Họ đang tái định hình lại các ngành công nghiệp và thử thách các chuẩn mực xã hội. Đồng thời điều hướng một thế giới đang phát triển nhanh chóng. Hiểu rõ những đặc điểm này rất quan trọng đối với các doanh nghiệp, thương hiệu và nhà tuyển dụng nhằm mục đích kết nối với nhóm có ảnh hưởng này.
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
