Trong thế giới hiện đại, giao tiếp không chỉ là truyền đạt thông tin mà còn là nghệ thuật tạo ảnh hưởng và kết nối với người khác. Julian Treasure, một chuyên gia về âm thanh và giao tiếp, đã chia sẻ những bí quyết quan trọng trong bài phát biểu TED Talk “How to Speak So That People Want to Listen”.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các nguyên tắc và phương pháp giúp bạn trở thành một người nói chuyện cuốn hút và đáng tin cậy. Bạn sẽ không chỉ học được cách nói chuyện thu hút mà còn hiểu rõ hơn về sức mạnh của giọng nói và cách áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày.
Tác giả
Julian Treasure là một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực âm thanh và giao tiếp, đồng thời là một diễn giả nổi tiếng với các bài phát biểu TED Talk được hàng triệu người yêu thích. Với hơn 30 năm kinh nghiệm, ông đã giúp các cá nhân và tổ chức trên toàn thế giới cải thiện kỹ năng giao tiếp, tạo ra những trải nghiệm âm thanh tuyệt vời, và xây dựng môi trường làm việc hiệu quả hơn.
Julian Treasure cũng là tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng, trong đó có “How to Be Heard” và “Sound Business”. Ông cũng là người sáng lập công ty The Sound Agency, chuyên tư vấn về cách sử dụng âm thanh để nâng cao chất lượng cuộc sống và công việc. Với sự am hiểu sâu sắc về tâm lý con người và sức mạnh của âm thanh, Julian Treasure đã trở thành nguồn cảm hứng cho những ai muốn cải thiện khả năng giao tiếp và tạo ảnh hưởng tích cực đến người khác.
7 thói quen gây hại cần tránh trong giao tiếp
Trong bài diễn thuyết, Julian Treasure chỉ ra rằng, có 7 thói quen trong giao tiếp phổ biến khiến người khác không muốn lắng nghe bạn. Việc nhận diện và loại bỏ những thói quen này là bước đầu tiên để cải thiện kỹ năng giao tiếp.
Nói xấu (Gossip): Khi bạn nói xấu người khác, người nghe sẽ tự hỏi: “Liệu khi tôi không có mặt, bạn cũng nói xấu tôi như vậy không?” Nói xấu không chỉ làm tổn hại đến danh tiếng của người khác mà còn khiến bạn trở thành người không đáng tin cậy.
Theo một nghiên cứu từ Đại học Stanford, những người thường xuyên nói xấu người khác có xu hướng bị cô lập trong các mối quan hệ xã hội. Thay vì nói xấu, hãy tập trung vào những điều tích cực và xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng.
Phán xét (Judging): “Chúng ta thường không muốn lắng nghe những người lúc nào cũng phán xét chúng ta.” Thói quen này tạo cảm giác tiêu cực và khiến người khác giữ khoảng cách. Khi bạn liên tục đánh giá người khác, họ sẽ không cởi mở với bạn.
Phán xét tạo ra rào cản trong giao tiếp, khiến người khác cảm thấy không thoải mái. Theo tâm lý học, con người có xu hướng phòng thủ khi bị đánh giá. Thay vì phán xét, hãy đặt câu hỏi mở để hiểu rõ hơn về quan điểm của người khác.
Tiêu cực (Negativity): Sự tiêu cực trong giọng điệu và câu chuyện có thể khiến người khác cảm thấy mệt mỏi. Nếu lúc nào bạn cũng nói về những điều tiêu cực, người khác sẽ dần né tránh bạn. Năng lượng tiêu cực sẽ làm mất hứng thú của người nghe.
Một nghiên cứu từ Đại học Harvard chỉ ra rằng, những người tích cực có khả năng lan tỏa cảm hứng và thu hút người khác cao hơn 30%. Hãy tập trung vào giải pháp và những điều tích cực để tạo cảm hứng. Thay vì than phiền về một ngày tồi tệ, hãy chia sẻ cách bạn vượt qua chúng như thế nào.
Phàn nàn (Complaining): Phàn nàn được ví như một dạng virus gây suy giảm năng lượng tích cực. Than phiền liên tục không mang lại giải pháp mà chỉ khiến cuộc trò chuyện trở nên nặng nề. Nếu bạn luôn đổ lỗi cho hoàn cảnh và không chịu trách nhiệm, người khác sẽ không còn muốn nghe bạn nữa.
Theo nhà tâm lý học Martin Seligman, những người ít phàn nàn có mức độ hạnh phúc cao hơn. Thay vì phàn nàn, hãy đưa ra gợi ý hoặc hành động cụ thể. Ví dụ như thay vì nói “Dịch vụ ở đây tệ quá”, hãy nói “Tôi nghĩ dịch vụ có thể cải thiện nếu…”.
Bao biện (Excuses): “Nếu bạn luôn đổ lỗi cho hoàn cảnh và không chịu trách nhiệm, người khác sẽ không còn muốn nghe bạn nữa.” Bao biện là dấu hiệu của việc bản thân không tự chịu trách nhiệm. Đổ lỗi khiến bạn dần mất uy tín và sự tôn trọng trong giao tiếp với mọi người.
Theo một nghiên cứu từ Đại học Michigan, những người chịu trách nhiệm về sai lầm của mình thường được đánh giá cao hơn về khả năng lãnh đạo. Hãy thẳng thắn nhận lỗi và tìm cách khắc phục.
Cường điệu (Exaggeration): “Cường điệu không chỉ làm mất đi sự chân thực mà còn dễ khiến câu chuyện trở thành dối trá.” Việc thổi phồng câu chuyện sẽ dẫn đến sự thiếu chính trực trong giao tiếp, càng làm giảm độ tin cậy của thông điệp. Hãy luôn trung thực và chính xác trong giao tiếp.
Cứng nhắc (Dogmatism): “Khi bạn cố chấp áp đặt quan điểm của mình, người khác sẽ mất đi sự hứng thú trong cuộc trò chuyện.” Ép buộc quan điểm của mình lên người khác khiến cuộc trò chuyện mất đi sự tự nhiên. Cứng nhắc trong giao tiếp tạo ra sự áp đặt lên đối phương và thể hiện sự thiếu tôn trọng ý kiến của người khác.
Theo nhà tâm lý học Carl Rogers, sự cởi mở và lắng nghe là chìa khóa để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp. Hãy cởi mở và linh hoạt trong giao tiếp. Ví dụ, thay vì nói “Bạn phải làm theo cách của tôi”, hãy nói “Tôi nghĩ cách này có thể hiệu quả, bạn thấy sao?”
Công thức “HAIL” giúp bạn nói hay hơn
Julian Treasure giới thiệu công thức HAIL áp dụng trong giao tiếp để tạo ra những cuộc trò chuyện thu hút và truyền cảm hứng:
- H – Honesty (Trung thực): “Hãy nói sự thật với sự chân thành và rõ ràng.“
Trung thực là nền tảng của sự tin cậy. Theo một nghiên cứu từ Đại học Notre Dame, những người trung thực có mức độ hạnh phúc và thành công cao hơn. Hãy truyền tải thông điệp của mình một cách minh bạch và thẳng thắn.
- A – Authenticity (Chân thật): “Đừng cố gắng là người khác, hãy là chính mình.”
Sự chân thật giúp bạn kết nối sâu sắc hơn với người nghe. Theo nhà tâm lý học Brené Brown, sự chân thật là yếu tố quan trọng để xây dựng lòng tin. Đừng cố gắng tỏ ra hoàn hảo, hãy là chính mình.
- I – Integrity (Chính trực): “Hãy thực hiện những gì bạn nói, điều này giúp xây dựng uy tín.”
Chính trực giúp bạn duy trì sự tôn trọng và tin tưởng từ người khác. Theo một nghiên cứu từ Đại học Harvard, những người có tính chính trực thường được đánh giá cao trong công việc và cuộc sống. Hãy đảm bảo rằng lời nói và hành động của bạn luôn thống nhất.
- L – Love (Tình yêu thương): “Nói với lòng trắc ẩn, điều này khiến thông điệp của bạn dễ được đón nhận hơn.”
Tình yêu thương giúp bạn truyền tải thông điệp một cách nhẹ nhàng và hiệu quả. Theo nhà tâm lý học John Gottman, sự tôn trọng và lòng trắc ẩn là chìa khóa để xây dựng mối quan hệ bền vững. Hãy đặt mình vào vị trí của người nghe để thấu hiểu và đồng cảm.
Sức mạnh của giọng nói trong giao tiếp
Julian Treasure nhấn mạnh rằng cách bạn nói quan trọng không kém nội dung bạn nói. Ông đưa ra 6 yếu tố giúp giọng nói trở nên hấp dẫn:
- Độ trầm (Register): “Một giọng nói trầm tạo cảm giác uy tín hơn.”
Theo nghiên cứu từ Đại học Duke, giọng nói trầm thường được đánh giá cao hơn trong các cuộc phỏng vấn và thuyết trình. Hãy tập luyện để có giọng nói trầm ấm bằng cách hít thở sâu.
- Âm sắc (Timbre): “Một giọng nói ấm áp, mượt mà dễ dàng thu hút người nghe hơn là giọng nói chói tai.”
Âm sắc ấm áp giúp tạo cảm giác gần gũi và thân thiện. Bạn có thể cải thiện âm sắc bằng cách luyện tập phát âm và thư giãn cơ mặt.
- Tốc độ (Pace): “Khi bạn nói nhanh, nó tạo cảm giác gấp gáp; khi bạn chậm lại, thông điệp trở nên sâu sắc hơn.”
Điều chỉnh tốc độ phù hợp để tạo điểm nhấn. Theo nghiên cứu từ Đại học Oxford, nói chậm lại khi cần nhấn mạnh giúp người nghe dễ tiếp thu thông tin hơn. Hãy thử nói chậm lại khi chia sẻ thông điệp quan trọng.
- Âm lượng (Volume): “Nói lớn thể hiện sự tự tin, nhưng biết điều chỉnh âm lượng hợp lý là yếu tố quyết định.”
Tăng giảm âm lượng giúp nhấn mạnh thông điệp. Sử dụng âm lượng linh hoạt để tạo sự chú ý. Ví dụ, hạ giọng khi kể chuyện và tăng âm lượng khi muốn truyền cảm hứng.
- Ngữ điệu (Prosody): “Ngữ điệu giúp câu chuyện trở nên sinh động, tránh cảm giác nhàm chán.”
Sự biến đổi trong giọng điệu làm câu chuyện sinh động. Ngữ điệu giúp truyền tải cảm xúc và làm câu chuyện thêm hấp dẫn. Hãy thử thay đổi ngữ điệu khi kể chuyện hoặc thuyết trình.
- Sự ngừng nghỉ (Silence): “Khoảng lặng có thể là một công cụ mạnh mẽ để nhấn mạnh ý tưởng.”
Khoảng lặng tạo hiệu ứng mạnh mẽ, giúp người nghe có thời gian suy ngẫm và tiếp thu thông tin. Hãy sử dụng khoảng lặng một cách khéo léo để tạo điểm nhấn.
Cách luyện tập để cải thiện giọng nói trong giao tiếp
Julian Treasure nhấn mạnh rằng giọng nói không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là phương tiện thể hiện cảm xúc, sự tự tin và mức độ ảnh hưởng của bạn. Để cải thiện giọng nói, ông đề xuất một số phương pháp luyện tập đơn giản nhưng hiệu quả.
1. Kiểm soát hơi thở – Nền tảng của một giọng nói mạnh mẽ
“Hơi thở là nền tảng của một giọng nói tốt.”
Hơi thở sâu và ổn định giúp bạn có một giọng nói rõ ràng, không bị hụt hơi hay run rẩy. Hãy thử bài tập sau:
- Đứng thẳng, đặt tay lên bụng và hít vào thật sâu qua mũi, cảm nhận bụng phồng lên.
- Thở ra từ từ qua miệng, giữ hơi đều để kiểm soát tốc độ nói.
- Luyện tập hàng ngày để tăng dung tích phổi và cải thiện độ ổn định của giọng.
2. Mỉm cười khi nói – Tạo sự ấm áp và cuốn hút
“Nụ cười có thể nghe thấy qua giọng nói.”
Khi bạn cười, dây thanh quản giãn ra, giúp giọng nói trở nên nhẹ nhàng và ấm áp hơn. Điều này đặc biệt quan trọng khi giao tiếp qua điện thoại hoặc trước đám đông, vì người nghe có thể cảm nhận được năng lượng tích cực từ giọng điệu của bạn.
3. Ghi âm giọng nói – Nhận diện và điều chỉnh điểm yếu
“Chúng ta thường không biết giọng nói của mình thực sự như thế nào cho đến khi nghe lại nó.”
- Ghi âm một đoạn hội thoại hoặc bài nói của mình.
- Lắng nghe và xác định điểm cần cải thiện: âm lượng, tốc độ, độ rõ ràng, ngữ điệu.
- So sánh với những diễn giả bạn ngưỡng mộ và học hỏi từ họ.
4. Luyện tập ngữ điệu – Tránh giọng nói đơn điệu
“Ngữ điệu chính là chìa khóa để giữ sự chú ý của người nghe.”
- Đọc to một đoạn văn và thử thay đổi tốc độ, nhấn nhá từng từ quan trọng.
- Đưa cảm xúc vào giọng nói, tưởng tượng bạn đang kể một câu chuyện.
- Hãy quan sát cách các diễn giả nổi tiếng sử dụng ngữ điệu để tăng sức hút.
5. Thư giãn cơ mặt và cổ họng – Giúp giọng nói tự nhiên hơn
- Xoa nhẹ vùng cổ, vai trước khi nói.
- Phát âm các nguyên âm (A, E, I, O, U) một cách chậm rãi và có kiểm soát.
- Uống nước ấm và tránh đồ uống lạnh trước khi nói chuyện nhiều.
Giao tiếp hiệu quả là chìa khóa để tạo dựng uy tín và ảnh hưởng đến người khác. Bằng cách tránh 7 thói quen gây hại, áp dụng công thức HAIL, và kiểm soát giọng nói, bạn có thể khiến người khác muốn lắng nghe mình hơn. Hãy bắt đầu thực hành ngay hôm nay để trở thành một người giao tiếp xuất sắc!
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
