Bạn có bao giờ tự hỏi liệu mình có thể đọc suy nghĩ và đoán ý của người khác mà không cần họ lên tiếng? Trong bài nói chuyện TEDxNaperville với tiêu đề “Reading Minds Through Body Language”, Lynne Franklin – một chuyên gia giao tiếp với hơn 20 năm kinh nghiệm – đã hé lộ cách làm điều đó.
Không phải siêu năng lực hay phép màu, mà đây là một kỹ năng thực tế. Thông qua cách quan sát ngôn ngữ cơ thể để hiểu cách người khác suy nghĩ hay điều họ mong muốn. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những gì Franklin chia sẻ, từ câu hỏi mở đầu đầy cuốn hút đến những bài học thực tiễn, và ví dụ gần gũi để bạn dễ dàng áp dụng.
1. Bạn có muốn trở thành người đọc suy nghĩ không?
Lynne Franklin mở đầu bài nói bằng một câu hỏi đầy sức hút: “Bạn có muốn trở thành người đọc suy nghĩ không?” Câu hỏi này ngay lập tức khiến khán giả tò mò, háo hức muốn biết câu trả lời. Nhưng thay vì hứa hẹn một khả năng kỳ bí, bà dẫn chúng ta vào một hành trình thực tế: hiểu người khác qua những tín hiệu không phải lời nói mà từ chính ngôn ngữ cơ thể họ phát ra.
Bà kể một câu chuyện hài hước từ thời trẻ: khi làm việc với một khách hàng là kiểm soát viên doanh nghiệp. Người luôn phải cúi đầu nhìn xuống trong các cuộc họp và chỉ thỉnh thoảng ngước lên, Franklin từng nghĩ ông ta nhút nhát hoặc thậm chí… để ý ngực mình!
Nhưng sau này, bà nhận ra đó chỉ là cách ông xử lý thông tin – một kiểu tư duy không cần giao tiếp bằng mắt. Câu chuyện này không chỉ mang lại tiếng cười mà còn đặt nền móng cho ý tưởng chính: ngôn ngữ cơ thể là cửa sổ nhìn vào tâm trí. Chúng ta thường quen đánh giá người khác qua lời nói, nhưng Franklin nhắc nhở rằng lời nói chỉ là phần nổi của tảng băng.
Nhà tâm lý học Albert Mehrabian, trong nghiên cứu năm 1967, đã chỉ ra rằng trong 93% thông điệp giao tiếp, thì 38% đến từ giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể chiếm 55%, trong khi lời nói chỉ chiếm 7%. Franklin khéo léo khai thác điều này: nếu muốn đọc suy nghĩ để thật sự hiểu ai đó, hãy nhìn vào cách họ đi đứng, cách họ nhìn, và cách họ phản ứng.
Hãy nghĩ về một buổi cà phê với bạn bè. Có người luôn nhìn lên trời khi kể chuyện, có người lẩm bẩm một mình, và có người cứ chạm tay bạn khi hào hứng. Đó không phải thói quen ngẫu nhiên mà đó là cách họ thể hiện cách “giao tiếp” mà không cần lời.
2. Ba kiểu người dựa trên cách xử lý thông tin
Lynne Franklin phân loại con người thành ba nhóm dựa trên cách họ suy nghĩ và xử lý thông tin: Lookers (Người nhìn), Listeners (Người nghe) và Touchers (Người chạm). Mỗi nhóm có đặc điểm ngôn ngữ cơ thể riêng, và việc nhận diện chúng giúp bạn đọc suy nghĩ và điều chỉnh cách giao tiếp để tạo sự đồng điệu. Hãy cùng khám phá chi tiết nhé!
2.1. Lookers (Người nhìn) – 75% dân số
Đây là nhóm đông đảo nhất, chiếm khoảng 75% dân số. Họ suy nghĩ bằng hình ảnh, thường giữ tư thế thẳng, ăn mặc chỉn chu, và hay nhìn lên khi nhớ lại điều gì đó. Franklin mô tả: “Họ căng vai vì liên tục hình dung những gì đã thấy, môi mỏng, và rất thích giao tiếp bằng mắt.”
Bà kể về một đồng nghiệp luôn đứng thẳng, nhìn thẳng vào mắt người khác khi trò chuyện. Để kết nối với họ, Franklin khuyên: “Hãy duy trì giao tiếp bằng mắt và dùng những câu như ‘Tôi thấy ý bạn thế nào’ hay ‘Hãy tưởng tượng điều này’.”
Nghiên cứu từ Đại học Harvard (2016) cho thấy giao tiếp bằng mắt tăng mức độ tin tưởng lên đến 70% trong các cuộc trò chuyện. Với Lookers, ánh mắt không chỉ là cách giao tiếp, mà còn là cách họ cảm nhận sự chân thành và kết nối.
Hãy nghĩ đến một người bạn luôn ăn mặc gọn gàng và thích nhìn bạn khi trò chuyện. Lần sau, hãy đáp lại ánh mắt và nói: “Tôi hình dung được ý bạn rồi” – bạn sẽ thấy họ mỉm cười ngay.
2.2. Listeners (Người nghe) – 20% dân số
Nhóm này chiếm khoảng 20%, suy nghĩ qua từ ngữ và âm thanh. Franklin nhận xét: “Họ không quá quan tâm đến ngoại hình, hay nhìn xuống và sang trái khi nhớ lại, đôi khi lẩm bẩm hoặc gõ bút như đang ‘nghe lại’ điều gì đó.” Bà gợi ý: “Đừng ép giao tiếp bằng mắt quá nhiều, hãy dùng ngôn ngữ như ‘Điều đó nghe hợp lý’ hay ‘Bạn có nghe thấy ý tôi không?’”
Franklin nhắc lại vị khách hàng nhìn xuống bàn trong các cuộc họp. Khi bà học cách nói chậm rãi, nhấn nhá từ ngữ, cuộc trò chuyện trở nên trôi chảy hơn. Bạn có đồng nghiệp nào hay gõ bàn khi suy nghĩ không? Thử kể một câu chuyện với giọng điệu sống động, như: “Nghe tôi kể về ý tưởng này nhé” – họ sẽ dễ bị cuốn theo hơn.
Nghiên cứu từ Đại học Stanford (2018) chỉ ra những người nhạy với âm thanh có trí nhớ ngôn ngữ tốt hơn 30% so với người khác. Điều này giải thích tại sao Listeners thường “nghe lại” trong đầu trước khi trả lời.
2.3. Touchers (Người chạm) – 5% dân số
Nhóm nhỏ nhất, khoảng 5%, suy nghĩ dựa trên cảm giác và xúc giác. Franklin mô tả: “Họ thích ôm, chạm tay khi nói chuyện, thường mặc đồ thoải mái và nhìn xuống khi nhớ lại cảm xúc.” Bà khuyên: “Cho phép một mức độ tiếp xúc nhất định và dùng ngôn ngữ như ‘Tôi cảm thấy điều này rất thú vị’ hay ‘Bạn cảm nhận thế nào?’”
Bà kể về một người bạn luôn chạm tay khi hào hứng. Ban đầu hơi khó chịu, nhưng khi hiểu đây là cách họ giao tiếp, Franklin đã đáp lại bằng ngôn ngữ cảm xúc.
Nhà tâm lý học John Gottman (2011) phát hiện tiếp xúc vật lý nhẹ nhàng như vỗ vai giảm căng thẳng đến 20% trong giao tiếp. Với Touchers, một cái chạm đúng lúc tạo sự gần gũi hơn bất kỳ lời nói nào.
Nếu bạn gặp một người hay vỗ vai khi trò chuyện, đừng ngại đáp lại: “Tôi cảm thấy ý bạn rất hay” – họ sẽ cười tươi và cởi mở hơn.
3. Tầm quan trọng của việc điều chỉnh phong cách giao tiếp
Lynne Franklin nhấn mạnh rằng hiểu ngôn ngữ cơ thể không chỉ là quan sát, mà còn là điều chỉnh cách bạn giao tiếp để phù hợp với người đối diện. Bà nói: “Tôi muốn bạn bắt đầu chú ý đến ngôn ngữ cơ thể của người khác để hiểu họ suy nghĩ như thế nào. Khi bạn trình bày ý tưởng theo cách họ dễ tiếp nhận, họ sẽ đồng ý với bạn thường xuyên hơn.”
3.1 Tăng khả năng thuyết phục
Khi bạn “nói đúng ngôn ngữ” của người đối diện – hình ảnh với Lookers, âm thanh với Listeners, cảm giác với Touchers – khả năng thuyết phục tăng lên rõ rệt. Franklin kể: “Hồi trẻ, tôi từng ép khách hàng nhìn vào mắt mình, nhưng điều đó chỉ khiến cả hai khó chịu. Giờ tôi biết cách điều chỉnh, và mọi thứ dễ dàng hơn nhiều.”
Nghiên cứu từ Đại học Yale (2019) cho thấy khi thông điệp phù hợp với phong cách tư duy của người nhận, tỷ lệ đồng ý tăng đến 40%. Điều này lý giải tại sao “Hãy hình dung tương lai này” hiệu quả với Lookers, còn “Nghe tôi kể nhé” lại chạm đến Listeners.
Khi thuyết phục bạn bè đi ăn tối, nếu họ là Looker, hãy nói: “Nhìn món này ngon chưa!” Với Listener: “Nghe tôi kể về quán này nhé.” Với Toucher: “Cảm giác ăn ở đây thích lắm!” – bạn sẽ thấy họ gật đầu nhanh hơn.
3.2 Vẫn là chính bạn, chỉ cần linh hoạt hơn
Franklin lưu ý: “Tôi không yêu cầu bạn trở thành người khác vì bạn không thể thay đổi cách bộ não mình hoạt động. Nhưng bạn có thể điều chỉnh ngôn ngữ, cả cơ thể và lời nói, để xây dựng mối quan hệ.” Đây là điểm sáng trong bài nói: bạn vẫn là chính mình, chỉ cần linh hoạt hơn một chút.
Nếu bạn là Looker nhưng gặp Toucher, thay vì chỉ nói, hãy thử vỗ nhẹ vai họ và hỏi: “Bạn cảm thấy thế nào về điều này?” – một thay đổi nhỏ nhưng hiệu quả.
Nhà tâm lý học Carl Rogers (1951) từng nói: “Sự thấu hiểu và linh hoạt trong giao tiếp là nền tảng của mối quan hệ bền vững.” Điều này không chỉ áp dụng trong công việc mà còn trong gia đình hay tình bạn.
4. Hãy trở thành người giao tiếp xuất sắc
Lynne Franklin khép lại bài nói bằng một thông điệp mạnh mẽ: hiểu và điều chỉnh theo phong cách xử lý thông tin của người khác giúp bạn thuyết phục tốt hơn, xây dựng mối quan hệ sâu sắc hơn, dù trong công việc hay cuộc sống cá nhân. Bà khuyến khích: “Hãy quan sát, thử nghiệm và điều chỉnh – bạn sẽ ngạc nhiên với kết quả.”
Lần sau khi thuyết phục sếp đồng ý một ý tưởng, hãy quan sát. Nếu sếp nhìn lên: “Hãy tưởng tượng kết quả này.” Nếu sếp lẩm bẩm: “Nghe tôi giải thích nhé.” Nếu sếp chạm tay bạn: “Sếp cảm thấy ý này thế nào?” – bạn sẽ thấy hiệu quả bất ngờ.
Bà nhấn mạnh rằng đây không phải là thay đổi bản thân, mà là học cách “nói ngôn ngữ” của người khác. Đọc suy nghĩ là nghệ thuật giao tiếp mà ai cũng có thể làm được, chỉ cần chịu khó quan sát và linh hoạt.
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
