Celeste Headlee là một nhà báo, diễn giả và tác giả nổi tiếng với chuyên môn về giao tiếp và văn hóa làm việc. Cô từng là người dẫn chương trình của NPR và có nhiều bài nói TED Talk gây tiếng vang, đặc biệt là bài “10 Ways to Have a Better Conversation”.
Celeste Headlee cũng là tác giả của các cuốn sách như “Do Nothing: How to Break Away from Overworking, Overdoing, and Underliving”, trong đó cô phân tích về văn hóa làm việc kiệt sức và đề xuất cách xây dựng cuộc sống cân bằng hơn. Với phong cách giao tiếp sắc bén và góc nhìn sâu sắc, Celeste Headlee là một trong những tiếng nói quan trọng về chủ đề lao động, giao tiếp và sức khỏe tinh thần.
Tại sao giao tiếp tốt lại quan trọng?
Chúng ta đều từng có những cuộc trò chuyện tuyệt vời. Chúng ta đã từng trải qua những khoảnh khắc đó – khi bạn rời đi với cảm giác hào hứng và đầy cảm hứng, hoặc khi bạn cảm thấy thực sự kết nối với ai đó, hoặc khi bạn cảm thấy mình được thấu hiểu hoàn toàn. Vì thế, không có lý do gì mà hầu hết những cuộc trò chuyện của bạn sẽ không thể tuyệt vời như vậy cả.
Trong thời đại kỹ thuật số, khi các thiết bị điện tử len lỏi vào mọi khoảnh khắc của cuộc sống, chúng ta dường như đang đánh mất nghệ thuật trò chuyện thực sự. Trong bài TED Talk nổi tiếng “10 Ways to Have a Better Conversation”, Celeste Headlee đã chia sẻ những nguyên tắc quan trọng giúp cải thiện chất lượng giao tiếp, giúp chúng ta kết nối tốt hơn với mọi người.
Có những cuộc trò chuyện khiến chúng ta cảm thấy hứng khởi, đầy cảm hứng và kết nối thực sự với người khác. Nhưng ngày nay, khi chúng ta bị phân tâm bởi điện thoại, mạng xã hội và những cuộc đối thoại hời hợt, những khoảnh khắc như vậy dần trở nên hiếm hoi.
Vấn đề lớn của giao tiếp hiện đại theo cô chia sẻ:
“Một cuộc trò chuyện cần có sự cân bằng giữa nói và lắng nghe, nhưng đâu đó trên hành trình này, chúng ta đã đánh mất sự cân bằng đó.”
Celeste chỉ ra vấn đề lớn nhất của giao tiếp ngày nay: mọi người nói quá nhiều nhưng không thực sự lắng nghe. Chúng ta dễ dàng bị cuốn vào mong muốn thể hiện bản thân hơn là tạo ra một cuộc đối thoại thực sự.
Celeste Headlee nhấn mạnh rằng giao tiếp không đơn thuần chỉ là trao đổi thông tin, mà là một cách để xây dựng sự kết nối bền vững. Khi biết cách trò chuyện tốt hơn, chúng ta không chỉ hiểu nhau hơn mà còn tạo ra những mối quan hệ sâu sắc hơn trong cuộc sống và công việc.
10 cách giúp cải thiện cuộc trò chuyện của bạn
1. Đừng Đa Nhiệm – Hãy Tập Trung
“Hãy hiện diện hoàn toàn trong cuộc trò chuyện. Đừng nghĩ về cuộc cãi vã với sếp của bạn, hay bữa tối bạn sẽ ăn gì.”
Trong thời đại đa nhiệm, chúng ta thường có xu hướng làm nhiều việc cùng một lúc. Tuy nhiên, điều này lại gây cản trở lớn đến chất lượng cuộc trò chuyện. Hãy đặt điện thoại xuống, tắt thông báo, và dành toàn bộ sự chú ý cho người đang nói chuyện với bạn. Hãy “có mặt” trong thời điểm đó, lắng nghe bằng cả trái tim và sự tập trung cao độ.
Sự tập trung là chìa khóa để xây dựng một cuộc trò chuyện ý nghĩa. Khi bạn dành toàn bộ sự chú ý cho người đối diện, bạn không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp bản thân hiểu sâu sắc hơn về những gì họ đang chia sẻ.
2. Đừng giáo điều
“Hãy bước vào mỗi cuộc trò chuyện với giả định rằng bạn có điều gì đó để học hỏi.”
Đừng biến cuộc trò chuyện thành một bài diễn thuyết, nơi bạn chỉ chăm chăm thể hiện quan điểm của mình. Hãy bước vào cuộc trò chuyện với tinh thần học hỏi, cởi mở lắng nghe những ý kiến khác biệt, và sẵn sàng tiếp thu những kiến thức mới.
“Nếu bạn chỉ muốn độc thoại, hãy viết blog.”
Celeste nhấn mạnh rằng cuộc trò chuyện không phải là nơi để áp đặt quan điểm hay thể hiện bản thân một chiều. Trò chuyện nên là sự trao đổi, không phải một cuộc độc thoại. M. Scott Peck – Nhà trị liệu nổi tiếng chia sẻ rằng: “Để thực sự lắng nghe bạn cần phải dẹp cái tôi sang một bên.”
Nhiều người tham gia trò chuyện với tâm thế muốn giành phần thắng hơn là kết nối với người khác. Hãy nhớ rằng, giao tiếp là để thấu hiểu, không phải để tranh cãi. Vì chỉ khi được nghe lắng thật sự, người nói sẽ cảm thấy bớt tổn thương và từ đó những góc khuất bên trong họ sẽ dần được hé mở.
3. Sử dụng câu hỏi mở
“Mọi người không trả lời thật lòng khi bị hỏi những câu hỏi phức tạp. Họ đơn giản là không làm vậy. Thay vào đó, hãy đặt những câu hỏi đơn giản nhưng có thể tạo ra câu trả lời sâu sắc.”
Thay vì đặt câu hỏi có thể trả lời bằng “có” hoặc “không”, hãy đặt câu hỏi khơi gợi suy nghĩ và cảm xúc. Hãy để họ mô tả lại cho bạn, vì chính họ là người biết rõ nhất những điều ấy. Điều này giúp cuộc trò chuyện trở nên phong phú hơn.
4. Go with the flow
“Những suy nghĩ sẽ đến và đi. Hãy để chúng đi qua và quay lại tập trung vào cuộc trò chuyện.”
Đừng cố kiểm soát cuộc trò chuyện bằng cách luôn chuẩn bị trước câu trả lời của mình. Hãy lắng nghe thực sự và phản hồi một cách tự nhiên. Nếu bạn đang nghĩ về câu hỏi hoặc câu trả lời tiếp theo trong khi người khác đang nói, bạn đã không thực sự lắng nghe. Hãy để những suy nghĩ đến rồi lặng lẽ ra đi.
5. Nếu Không Biết, Hãy Thừa Nhận
“Nói ‘Tôi không biết’ là một câu trả lời hoàn toàn ổn. Đừng nói những điều kém chất lượng“
Thừa nhận sự thiếu hiểu biết không chỉ thể hiện sự chân thành mà còn mở ra cơ hội để học hỏi thêm. Đừng cố tỏ ra hiểu biết khi bạn không biết, điều đó chỉ khiến cuộc trò chuyện trở nên gượng ép.
Celeste Headlee chia sẻ: “Những người theo nghề phát thanh, đặc biệt là đài NPR. Họ nhận thức rất rõ những gì họ nói trong quá trình phát sóng. Vì thế họ cẩn thận hơn về những lĩnh vực mà họ tự nhận là chuyên gia và những gì họ cho là biết chắc chắn. Hãy làm như vậy, hãy đặc biệt cẩn trọng.”
6. Đừng đánh đồng trải nghiệm của bạn với người khác
“Đừng đánh đồng trải nghiệm của bạn với họ”
Celeste Headlee nhấn mạnh rằng khi ai đó chia sẻ một câu chuyện cá nhân, chúng ta không nên ngay lập tức liên hệ nó với trải nghiệm của chính mình. Đây là một sai lầm phổ biến trong giao tiếp vì nó có thể làm lu mờ trải nghiệm của người khác và biến cuộc trò chuyện thành câu chuyện của riêng ta.
“Mọi trải nghiệm đều mang tính cá nhân. Quan trọng hơn, câu chuyện này không phải về bạn.”
“Bạn không cần phải chứng minh rằng bạn tuyệt vời ra sao, hay bạn đã trải qua những đau khổ thế nào. Cuộc trò chuyện không phải là cơ hội để quảng bá bản thân.”
Khi một người đang trải lòng, điều họ cần là sự lắng nghe và đồng cảm, không phải một câu chuyện thay thế. Đừng biến một cuộc trò chuyện thành nơi để bạn khoe khoang hay chứng minh rằng mình cũng đã trải qua những điều tương tự. Thay vào đó, hãy lắng nghe với sự chân thành và tôn trọng những gì người khác đang chia sẻ.
7. Đừng lặp lại
“Mọi người thường làm vậy. Họ cứ lặp đi lặp lại điều mình nói, và điều đó mang tính áp đặt, cực kỳ nhàm chán. Chúng ta có xu hướng làm vậy rất nhiều, đặc biệt là trong các cuộc trò chuyện công việc hoặc khi nói chuyện với trẻ con.”
Nếu bạn cứ nói đi nói lại một điều, người nghe sẽ cảm thấy nhàm chán. Việc lặp đi lặp lại không chỉ làm mất thời gian mà còn khiến cuộc trò chuyện trở nên kém hiệu quả. Hãy diễn đạt ý tưởng một cách ngắn gọn và rõ ràng. Hãy đi thẳng vào vấn đề và nói một cách rõ ràng.
8. Tránh lan man
“Mọi người không cần biết mọi chi tiết nhỏ nhặt trong câu chuyện của bạn.”
Đừng sa đà vào những chi tiết không quan trọng hoặc những câu chuyện lan man. Điều này giúp người nghe dễ dàng theo dõi và không bị phân tâm bởi những thông tin không cần thiết. Hãy tập trung vào những điểm chung, những giá trị cốt lõi, và những điều có thể kết nối bạn với người đối diện.
9. Hãy lắng nghe
“Hãy lắng nghe với mục đích hiểu, chứ không phải để phản hồi.”
Lắng nghe có lẽ là chìa khóa trong mọi cuộc nói chuyện. Đây dường như là kỹ năng quan trọng nhất mà bạn có thể phát triển trong giao tiếp.
“Nếu miệng bạn đang mở, có nghĩa là bạn không học được gì cả.”
Khi bạn cố nói thì bạn sẽ khó học được gì từ đối phương. Một cuộc trò chuyện ý nghĩa không phải lúc nào cũng cần lời nói liên tục. Khi thực sự lắng nghe, chúng ta có thể học hỏi nhiều điều từ người khác. Celeste nhấn mạnh rằng những người giỏi giao tiếp là những người biết giữ im lặng đúng lúc để thấu hiểu hơn là vội vàng đưa ra phản hồi.
Theo Calvin Coolidge: “Chưa có ai từng bị mất việc vì lắng nghe quá nhiều”. Hãy lắng nghe một cách chủ động, không chỉ bằng tai mà còn bằng cả trái tim và sự thấu hiểu. Thay vì chỉ gật gù hoặc đáp lời hời hợt, hãy thực sự tập trung vào người đối diện. Khi bạn lắng nghe chân thành, cuộc trò chuyện sẽ trở nên tự nhiên và có ý nghĩa hơn.
10. Hãy ngắn gọn
“Một cuộc trò chuyện hay giống như một chiếc váy ngắn; đủ ngắn để giữ sự hứng thú, nhưng đủ dài để bao quát chủ đề.”
Celeste sử dụng một phép so sánh thú vị để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ cho lời nói ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ ý nghĩa. Nhiều người có xu hướng nói dài dòng hoặc lan man vào những chi tiết không cần thiết, khiến người nghe mất tập trung hoặc cảm thấy chán nản.
“Hãy quan tâm đến người khác, nói ngắn gọn và kết thúc đúng lúc.”
Ngắn gọn không có nghĩa là trả lời cụt lủn hay không đào sâu vấn đề. Nó có nghĩa là truyền tải thông tin một cách rõ ràng, trực tiếp và súc tích. Celeste khuyến khích mọi người tập trung vào nội dung chính, tránh lan man vào những chi tiết không quan trọng.
Một cuộc trò chuyện chất lượng không chỉ giúp chúng ta hiểu nhau hơn mà còn tạo dựng những mối quan hệ ý nghĩa. Như Celeste Headlee đã chỉ ra, giao tiếp tốt không phải là nói nhiều, mà là biết lắng nghe, đặt câu hỏi đúng, đi thẳng vào trọng tâm và kết nối chân thành. Hãy áp dụng những nguyên tắc này để mỗi cuộc trò chuyện đều trở thành cơ hội để học hỏi, chia sẻ và gắn kết sâu sắc hơn với mọi người xung quanh.
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
