Sau đây là 20 bài học sâu sắc được đúc kết từ cuốn sách Con đường chẳng mấy ai đi – những nguyên tắc có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận cuộc sống và chính bản thân mình.
M. Scott Peck, bác sĩ tâm thần và tác giả của cuốn sách bán chạy Con đường chẳng mấy ai đi (tựa gốc: The Road Less Traveled), đã mang đến cho hàng triệu độc giả một cẩm nang truyền cảm hứng để có một cuộc sống trọn vẹn hơn. Xuất bản lần đầu vào năm 1978, cuốn sách đã trở thành tác phẩm kinh điển, thu hút người đọc trên toàn thế giới nhờ những thông điệp thẳng thắn nhưng đầy nhân văn về tình yêu, kỷ luật, và trách nhiệm cá nhân.
Cuốn sách được chia thành 4 phần chính: Quy phạm (Discipline), Tình yêu (Love), Tín ngưỡng và sự trưởng thành (Growth and Religion) và Ân sủng (Grace). Trong từng phần, M. Scott Peck lý giải những nguyên tắc cốt lõi giúp con người vượt qua khó khăn, xây dựng các mối quan hệ bền vững và tìm thấy ý nghĩa sâu xa trong cuộc sống. Những quan điểm của ông không chỉ mang tính học thuật mà còn là những lời khuyên thực tế, có thể áp dụng vào cuộc sống hằng ngày.
Từ những nội dung này, Con đường chẳng mấy ai đi mang đến nhiều bài học quý giá, khuyến khích người đọc đối mặt với sự thật, sống có trách nhiệm và nuôi dưỡng tinh thần mạnh mẽ. Dưới đây là 20 bài học sâu sắc được đúc kết từ cuốn sách – những nguyên tắc có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận cuộc sống và chính bản thân mình.
1. Chấp nhận rằng cuộc sống vốn dĩ khó khăn sẽ khiến đời ta trở nên dễ dàng hơn
“Cuộc đời đầy gai góc. Đó là một chân lý vĩ đại, một trong những chân lý vĩ đại nhất. Đó là một chân lý tuyệt vời vì một khi chúng ta thực sự hiểu nó là chính lúc chúng ta vượt qua nó. Một khi chúng ta thực sự biết rằng đời là khó – và đón nhận nó – thì cuộc sống sẽ không còn khó nữa. Bởi vì nếu người ta chấp nhận nó thì nó hết còn là vấn đề.”
2. Bạn phải chủ động giải quyết các vấn đề của chính mình
“Các vấn đề sẽ tự nó trôi qua ư? Không đâu, bạn phải xử lý chúng, nếu không thì chúng sẽ cứ còn hoài – và mãi mãi chúng là lá chắn chặn đứng cuộc phát triển tâm linh của bạn.“
3. Không có quy phạm, chúng ta không thể giải quyết được điều gì
“Qui phạm là thứ dụng cụ cơ bản mà chúng ta cần có để giải quyết các vấn đề của cuộc sống. Không có qui phạm thì không thể giải quyết được gì. Với vài qui phạm thì chỉ giải quyết được vài ba chuyện. Song với toàn bộ qui phạm thì ta có thể giải quyết hết tất cả mọi vấn đề.”
4. Hãy trở thành một người xứng đáng được yêu thay vì chỉ tìm kiếm tình yêu
“Nếu mục tiêu của các anh là được yêu, các anh sẽ chẳng bao giờ đạt được nó. Cách duy nhất để bảo đảm mình được yêu, đó là các anh phải trở thành con người xứng đáng được yêu. Nhưng các anh sẽ không xứng đáng được yêu bao lâu các anh chỉ nuôi dưỡng có một mục tiêu chủ yếu trong đời là được người ta yêu thương chăm sóc mình.”
5. Can đảm không phải là không biết sợ
“Can đảm không phải là không sợ, nhưng là vẫn hành động mặc dù mình sợ. Can đảm là dù sợ vẫn bước ra đối mặt với cái mà mình không hề biết, là lao tới tương lai.”
6. Ta luôn phải tin vào những điều kỳ diệu
“Tâm thức chúng ta – đôi khi dám nghĩ rằng không có cái gì dưới gầm trời này là phép lạ – thì ngay chính bản thân nó đã là một phép lạ.”
7. Bạn phải chịu trách nhiệm về hành vi của chính mình
“Bất cứ khi nào chúng ta muốn tìm cách lẩn tránh trách nhiệm về cung cách sống của mình, chúng ta cũng đang giao trách nhiệm ấy cho một người nào đó hoặc một cơ chế nào đó khác.“
8. Sự lệ thuộc không phải là tình yêu
“Sự lệ thuộc có những dáng dấp như thể là tình yêu – vì nó là một động lực xô đẩy người ta tới gắn kết mãnh liệt với nhau. Nhưng thực sự nó không phải là tình yêu. Nó chỉ là một dạng đối lập với tình yêu. Sự lệ thuộc phát nguồn từ tình trạng thiếu vắng tình yêu của cha mẹ – và đến lượt mình, người lệ thuộc sẽ lặp lại tình trạng thiếu vằng này. Người lệ thuộc cố tranh thủ để nhận hơn là để cho. Con đường trưởng thành của họ bị chặn đứng, còn nhân cách ấu trĩ thì được củng cố. Họ bị giam hãm chứ không phải được giảiphóng. Cuối cùng, sự lệ thuộc tàn phá chứ không xây dựng các mối quan hệ – tàn phá chứ không xây dựng con người.”
9. Yêu thương bản thân là nền tảng để xây dựng các mối quan hệ bền vững
“...tôi tin rằng rồi sẽ đến lúc chúng ta thấy rõ yêu người và yêu mình không chỉ song song như bóng với hình mà rốt cuộc đó chính là hai thực tại trùng khít không còn phân biệt được nữa.“
10. Không có sự trưởng thành nào mà không đi kèm với khổ đau trước đấy
“… nếu mục đích của bạn là tránh né khổ đau, tôi sẽ không bao giờ khuyên bạn tìm cách vươn lên cao hơn về mặt ý thức – nghĩa là vươn lên một tầm mức trưởng thành cao hơn, bởi chỉ hoài công vô ích thôi. Thứ nhất, bạn không thể đạt được mức trưởng thành cao hơn nếu bạn không đau khổ; thứ hai, trong mức độ trưởng thành mà bạn đạt được, cơ hồ như bao giờ cũng có một sức thúc đẩy bạn cống hiến, phục vụ một cách nhiệt thành hơn – và do đó cũng đòi hi sinh nhiều hơn là bạn có thể dự tưởng.“
11. Chúng ta phải dạy con cái cách trân trọng giá trị bản thân
“Nhận hiểu mình có giá trị, đó là điều kiện thiết yếu để có được một tâm thần lành mạnh và là một nền tảng để xây dựng ý thức kỷ luật. Và sự nhận hiểu đó là hoa quả trực tiếp của tình yêu nơi cha mẹ. Đồng thời, phải làm sao để có được sự xác tín ấy trong buổi thiếu thời, vì nếu đợi đến trưởng thành thì sẽ rất gay go để có được niềm xác tín như vậy. Mặt khác, khi đứa trẻ nhìn qua tình yêu của cha mẹ mà hiểu rằng mình có giá trị, thì dường như sau này trong tuổi trưởng thành tinh thần của chúng không thể bị phá hại do các đổi thay, biến động xảy đến.“
12. Sự sống và cái chết là 2 mặt không thể tách rời
“Cách đây hai ngàn năm Seneca đã nói: “Người ta phải không ngừng học sống trong suốt cả cuộc sống mình”! “Và bạn sẽ càng ngạc nhiên hơn đây: Cả cuộc sống người ta, người ta phải không ngừng học chết”.”
13. Trung thực là cách tốt nhất để rũ bỏ nỗi sợ hãi
“… người ta càng nói dối nhiều thì người ta càng thấy nhu cầu phải nói dối nhiều hơn nữa. Vì luôn luôn cởi mở, những người kiên trung với sự thật sẽ sống một cách ung dung tự tại giữa dòng đời, và khi họ sống ung dung như vậy, họ hoàn toàn tự do chẳng sợ hãi bất cứ gì hay bất cứ ai.“
14. Con người chỉ nhìn thấy những gì họ muốn thấy
“... con người là những nhà khảo sát kém cỏi, bị lung lạc bởi những mê tín vu vơ, những ám ảnh, những thành kiến, và nhất là con người thường chỉ thấy những gì mình muốn nhìn hơn là thấy tất cả những gì có thực trước mắt mình…”
15. Những hình thức cao nhất của tình yêu nằm ở chỗ những sự chọn lựa hoàn toàn tự do chứ không ở nơi những hành vi thuần túy có tính ước lệ
“Bao lâu người ta yêu thương con cái mình chủ yếu chỉ vì họ cảm thấy mình được kỳ vọng phải biểu hiện những cung cách yêu thương theo lẽ thường tình – thì bấy lâu họ sẽ không đủ nhạy cảm để nhận ra những nhu cầu tế nhị hơn nơi con cái, và họ cũng không thể diễn tả tình yêu bằng những cung cách tế nhị hơn (và thường thì đây mới là những cung cách quan trọng nhất).“
16. Tình yêu thuần khiết là một phần khác của bản thân, chứ không phải là sự hy sinh
“Chúng bay phải biết ơn chúng tao vì tất cả những gì chúng tao đã làm cho chúng bay!”, những cha mẹ nói với con cái mình như vậy là những cha mẹ thiếu tình yêu đối với con cái họ một cách nghiêm trọng. Ai yêu thương đích thực cũng nhận hiểu rõ mối khoái cảm của một người đang yêu thương. Sở dĩ chúng ta yêu thương đích thực cũng bởi vì chúng ta muốn yêu thương. Chúng ta có con bởi vì chúng ta muốn có con. Chúng ta yêu con bởi vì chúng ta muốn yêu con.”
17. Hành trình phát triển tinh thần rất cô đơn
“Ngay cả dù chúng ta thực sự nhận hiểu những điều ấy, cuộc hành trình trưởng thành tinh thần vẫn còn là một hành trình cô quạnh và khó khăn đến nỗi rất thường làm ta nản lòng.“
18. Trẻ em học bằng cách quan sát những gì người lớn làm, chứ không phải nghe những gì họ nói
“Những lời nói của cha mẹ không ảnh hưởng đến thế giới quan của chúng ta cho bằng chính cái thế giới cụ thể mà họ tạo ra cho chúng ta qua lối cư xử của họ.”
19. Không có điều gì vượt quá giới hạn của tầm nhìn của ta
“Không có gì vượt ngoài tầm nhìn của chúng ta. Nếu chúng ta chịu tìm hiểu bao giờ chúng ta cũng có thể tìm ra phương pháp để tìm hiểu.”
20. Từ bỏ một phần bản thân là cách duy nhất để thực sự sống
“Dầu sao, tôi cũng học được bài học rằng đánh mất thăng bằng thì đau đớn hơn nhiều so với việc phải từ khước để giữ được sự thăng bằng. Và bài học ấy, cách này hay cách khác, vẫn còn là một bài học mà tôi phải tiếp tục học đi học lại suốt đời tôi. Vả chăng ai cũng phải học loại bài học ấy thôi, bởi mỗi khi chúng ta cần phải vượt qua những khúc quanh trong cuộc sống mà muốn không bị ngã té, chúng ta cần phải biết từ khước một phần của chính mình. Bằng nếu không chấp nhận từ bỏ như thế, thì chỉ còn có cách là đừng dấn vào trong chuyến đi cuộc đời.“
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
