Vợ mình 1998, đã ở nhà gần 2 năm để bầu và chăm em bé. Đợt này em bé sắp đi học, vợ cũng rục rịch tính đường quay lại nghề, nhưng đâu đó vẫn mang theo rất nhiều nỗi sợ và hoang mang.
Nghề của vợ mình là makeup artist – một lĩnh vực thay đổi chóng mặt từng ngày. Mỗi ngày là một xu hướng mới xuất hiện, mỗi ngày có thêm một kỹ thuật mới, mỗi ngày lại có một thế hệ trẻ hơn, giỏi hơn, sáng tạo hơn. Và thế là vợ mình lo, lo không biết mình có còn chỗ đứng trong ngành hay không.
Mình 1993, hơn 30 tuổi, đang làm văn phòng – tạm gọi là công việc ổn định. Nhưng gần 10 năm sau khi ra trường, mình đã đổi việc nhiều lần. Những năm 20, mình không ngại nhảy việc. Khi ấy mình trẻ, mình khoẻ, sống một mình – nay ăn buffet mai ăn cơm nguội cũng chẳng sao, miễn là vui. Nhưng sau 30, mình có nhiều nỗi sợ hơn. Sợ bản thân không còn giá trị. Sợ mình đã “già”, không theo kịp thế hệ trẻ. Sợ không kiếm đủ tiền để lo cho gia đình. Sợ, rất nhiều nỗi sợ.
Và có lẽ không chỉ vợ chồng mình, mà bất kỳ ai thuộc thế hệ 9x cũng từng trải qua cảm giác hoang mang ấy. Nhưng chúng ta có một sự thật không thể thay đổi: tuổi tác cứ thế tăng lên, chẳng ai ngăn được. Chớp mắt đã hết 10 năm.
Sinh lý, thể chất có thể dần suy giảm, nhưng trí tuệ và tinh thần thì chúng ta có thể chủ động bồi đắp. À không, thể chất vẫn có thể cải thiện nếu ta chịu chăm sóc nó. Và trước khi muốn thay đổi sự nghiệp hay tìm kiếm cơ hội mới, có ba thứ mà mình nghĩ ai cũng nên tập trung thay đổi trước:
1. Thể chất – nền tảng đầu tiên
Ăn đủ – đúng, vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, cố gắng ngủ đủ giấc. Có sức khoẻ thì mới có tinh thần. Có tinh thần thì mới có hứng thú để làm tốt những điều tiếp theo.
2. Kiến thức – chìa khoá của cơ hội
Cập nhật kiến thức mới, rèn luyện kỹ năng chuyên môn, bổ sung kỹ năng mềm. Bây giờ, nếu ai chưa học cách dùng AI thì phải học ngay, vì nó sẽ giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian hơn, thậm chí mở ra những con đường mới mà ta chưa từng nghĩ tới.
3. Tinh thần – yếu tố quan trọng để không bỏ cuộc
Thiền mỗi ngày. Tiếp xúc với thiên nhiên. Hạn chế đọc tin tiêu cực. Chúng ta bị ảnh hưởng bởi những gì chúng ta hấp thụ mỗi ngày. Nếu muốn có tinh thần tốt, hãy chọn tiếp nhận những điều tích cực hơn.
Đừng đánh giá thấp quãng thời gian ở nhà chăm con
Nhiều người lo lắng rằng sau một thời gian dài ở nhà, họ sẽ trở nên lạc hậu, thua kém đồng nghiệp và bị “bỏ lại phía sau”. Nhưng thực tế không phải vậy.
Chăm con không phải là khoảng thời gian bị mất đi, mà là khoảng thời gian một người học được nhiều kỹ năng hơn bao giờ hết: quản lý thời gian, xử lý khủng hoảng, giao tiếp kiên nhẫn, làm nhiều việc cùng lúc, và khả năng thích nghi nhanh chóng. Đây đều là những kỹ năng mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng đánh giá cao.
Nếu bạn đã từng tạm gác sự nghiệp để ở nhà chăm con, đừng tự ti rằng mình “tụt hậu”. Bạn không hề đứng yên – bạn đã học được rất nhiều, chỉ là theo một cách khác. Khi quay lại công việc, bạn không phải là một người kém cỏi hơn, mà là một người có trải nghiệm phong phú hơn, có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt hơn và thấu hiểu con người hơn.
Hãy tự tin! Việc dành thời gian chăm sóc gia đình không làm bạn yếu đi, mà làm bạn mạnh mẽ hơn.
Vậy quay lại câu chuyện của hai vợ chồng mình – làm sao để vượt qua nỗi sợ và tìm lại chỗ đứng?
- Học thêm kiến thức mới.
Vợ mình dù không phải tay nghề kém, nhưng vẫn quyết định đi học thêm để nâng cao kỹ thuật. Còn mình, dù đã có bằng Đại học 10 năm trước, bằng Thạc sĩ 2 năm trước, nhưng mỗi ngày vẫn học thêm về AI để bổ sung kiến thức. Tư duy đúng phải là “học tập suốt đời” – có học thì có cơ hội. - Mở rộng mối quan hệ.
Vợ mình chủ động kết nối lại với các chị em trong nghề, còn mình thì tham gia các sự kiện, hội thảo. Mối quan hệ chính là một dạng tài sản. Đôi khi, công việc không chỉ đến từ việc giỏi nhất, mà từ việc bạn biết ai và ai biết bạn. - Không ngại bắt đầu lại.
Nhiều người ngại làm lại từ đầu. Khi đã có một vị trí nhất định, việc quay lại từ vạch xuất phát khiến họ e dè. Nhưng thực tế, cuộc đời là một chuỗi những lần “bắt đầu lại”. Ai cũng sẽ có lúc lên, lúc xuống. Chấp nhận điều đó, và ta sẽ thấy bắt đầu lại cũng là một cơ hội. - Sống tiết kiệm hơn.
Một phần lớn nỗi sợ nghề nghiệp đến từ áp lực tài chính. Khi chi tiêu quá lớn, ta vô tình tạo thêm gánh nặng cho mình. Sống tiết kiệm hơn không phải là sống thiếu thốn, mà là giảm bớt áp lực, để ta có thể đưa ra những quyết định tốt hơn, sáng suốt hơn, thay vì chạy theo đồng tiền.
Lời nhắn gửi đến những 9x đang hoang mang về tương lai
Chúng ta không thể quay ngược thời gian, cũng không thể ngăn tuổi tác tăng lên. Nhưng chúng ta có thể nâng cấp bản thân mỗi ngày, để dù ở tuổi nào, ta cũng có giá trị.
Thế hệ trẻ sau 2000 có thể giỏi hơn, nhanh hơn. Nhưng chúng ta có thứ họ chưa có – trải nghiệm, tư duy, và sự bền bỉ. Nếu ta chịu khó học hỏi và thích nghi, ta vẫn sẽ luôn có chỗ đứng.
Thị trường lao động không loại bỏ ai – nó chỉ loại bỏ những người không chịu thay đổi.
Vậy nên, đừng lo, đừng sợ. Cứ tiếp tục tiến lên.
Bài viết được chia sẻ lại của tác giả Lê Tuấn Anh
Link gốc: 9x đừng lo! Chúng ta luôn có chỗ trên thị trường lao động
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
